7. Chinese les

Sinds 3 december wordt mijn tijd beheerst door de cursus Chinees die ik volg aan de Tzu Chi Universiteit in Hualien. Van 9-12 uur, vijf dagen in de week. En 's middags en 's avonds zelfstudie, ook minimaal 3 uur per dag.
In Nederland volgde ik al lessen Chinees, gebaseerd op het Chinees wat op het vaste land gesproken wordt. De uitspraaktaal Pinyin is gebaseerd op Europese lettertekens.
In Taiwan wordt het traditionele schrift gebruikt, de complexe tekens. En voor de uitspraak leren de kinderen Zhuyin, haaltjes, geen letters. Op de smartphones en tabletten worden dit Zhuyin gebruikt om een woord te vormen, of het teken wordt met de vinger geschreven.
In de uitspraak zijn de tonen bepalend. Een woord kan hetzelfde geschreven worden, maar totaal iets anders betekenen, als de klank anders is.
De karakters zijn vaak erg oud. Woorden worden gevormd uit verschillende onderdelen, het zijn vaak tekeningen of verhaaltjes. In het Mandarijn wat in Taiwan gebruikt wordt, kun je dit vaak nog onderscheiden. In de vereenvoudigde karakters van China niet meer.
Het woord voor oud is jiu, met een schuin streepje naar rechts dalend op de u. Het symbool bestaat uit drie onderdelen: van boven naar beneden: gras, een deel wat (de veren van) een klein vogeltje voorstelt en een nest. Dit is een bepaald soort klein vogeltje wat altijd terugkeert naar hetzelfde nest. 舊.Tijd is heel bepalend in de taal. Uit de zin maak je de tijd op, er bestaan geen vervoegingen van werkwoorden. Maar het is erg belangrijk om de gebeurtenissen in de juiste volgorde te vertellen. Er is ook geen onderscheid tussen hij of zij in de taal.



朱紹解   生華一



met 3 Europeanen in een klas



thuis oefenen

6. Lang weekend Tainan

Tainan, de oudste stad van Taiwan, waar nog de meeste resten te vinden zijn van de tijd dat de Nederlanders "over Taiwan regeerden". Tainan ligt in het zuid-westen, een strategische plek voor handelsschepen op weg naar Japan en hiertoe was Fort Zeelandia opgezet door de Nederlandse Oost-Indië Compagnie, als regeringszetel en handelsvestiging. De nederzetting werd in eerste instantie ontworpen als een basis om de Spaanse rivalen aan te vallen en als handelspost tussen China en Batavia. Later werd de post het Nederlandse centrum van de handel tussen China, Japan en Europa. Na bijna 40 jaar werden de Nederlanders in 1661 werden verslagen door Koxinga (Jheng Cheng-Gong); de stad bleef nog lang hoofdstad van het land.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Fort_Zeelandia_(Formosa)

Fort Zeelandia (Anping)

Koxinga

In 1653 bouwden de Nederlanders Fort Provincia, door de Chinezen "Toren van de roodharige barbaren" genoemd. De huidige naam is Chihkan Toren. Het is nog steeds prachtig om te zien. Tussen  de Tempel van de God van de Zee en het Weng Chang paviljoen bevindt zich en put, waarvan verteld wordt dat de Nederlanders hierdoor via een tunnel vluchten.

's avonds mooi verlicht, de stenen, gedragen door schildpadden

 

.



De Tainan Confucius Tempel/school, werd gebouwd in 1665 door Cheng Ching, zoon van Koxinga op voorstel van de Chef van de Generale Staf Chen Yung-hua, waarbij rechts de Tempel  en links de National Academy. Op het oosten (links) stond de Ming-Lun (zaal van Ethiek), gebouwd als een plaats voor instructeurs om lezingen te geven en intellectuelen te cultiveren . Op het westen (rechts) was het heiligdom genaamd Ta-Cheng Hall (Hall of uitzonderlijke prestatie), oftewel  de rouwkamer met grafstenen van Confucius en zijn eerste leerlingen, die later leraar werden. De Wen Miao en Guo Xue verbinding, de eerste in zijn soort in de geschiedenis
van Taiwan, werd de eerste Academie van Taiwan.
http://confucius.culture.tw/english/index_en01.htm

bidden bij grafzuil van Confusius om te slagen voor het examen

In het National Museum of Taiwan Literature bevinden zich boeken uit de tijd dat de Nederlanders In deze streken woonden en handelden. Je kunt bijvoorbeeld het boek inkijken: "De missiven van de VOC Gouverneur in Taiwan aan de Gouverneur-Generaal in Batavia 2 (1627-1629), waarin uitvoerig verhaald wordt waarin gehandeld werd, hoe het ervoor stond met de schepen, hoe lastig de Chinese handelaren en piraten waren etc. Zeer interessant.

5. Dagelijks leven

Mijn jongste zus vraagt om te vertellen over het dagelijkse leven. En aangezien ik uit het westen afkomstig ben voldoe ik aan dit verzoek. Was ik een Taiwanese, dan stelde zij mij de vraag niet. Mijn oudste zus zou mij dan gebieden om te schrijven.

Eerste werk na het opstaan is het verzorgen van de katten. Bak schoonmaken, hun ruimte aanvegen en brokjes in de lege bakjes. Onze katten lusten geen vis....

kleine vis en kleine hete

kleine nuo (kortgeknipt tegen de hitte)

Our cats don't eat fish

 

Koffie zetten en toast met pindakaas in de oven voor het ontbijt.

Vanwege de katten veeg ik elke dag het huis.

Douchen, mail bekijken en online kranten bekijken.

 

Vaak ben ik een tijd bezig op de computer, nieuws lezen, facebook bijwerken, mail verwerken, soms een blog. Vandaag bekijk ik via Uitzending gemist VPRO'sTegenlicht: " "China: van Cartier naar Confucius". Interessante documentaire over een groep slimme Chinese studenten die zich afvragen of de rijkdom nu alles is. Ze zoeken hun toevlucht in het werk van oude, Chinese wijsgeer Confucius.

 

Elke dag is anders, van te voren weet ik meestal niet wat er gaat gebeuren.

Gisteren kwam de man van de Taiwanese PTT de telefoonaansluiting repareren. Een dertiger in nette kleren, onvoorbereid op een Engels pratende buitenlandse. Hij moest onder de tafel kruipen voor de reparatie en was binnen een paar minuten klaar. Gratis. Zoals velen spreekt hij liever geen Engels, maar kan het wel met enige moeite. De vriendelijke dank verstond hij prima. Ik was weer gered, de wifi werkte weer. Nu kon ik met de KPN in Nederland skypen om mijn abonnement op te zeggen en het bleek dat ik voor een klein bedrag mijn KPN-emailadres kon behouden. PFF, fijn, kan ik nog even mijn leveranciers bereiken en zij mij, zolang het huis niet verkocht is. Wijzigingen leveren altijd problemen op.

 

Ik kook meestal soep en noedels voor de lunch. Soms eten we van een lunchbox uit het ziekenhuis. Meestal zijn er giften van patiënten, zoals fruit, groenten, lekker brood en van de week een speciaal bereide kip.

 

Meestal bezoek ik een meisje in het ziekenhuis. Ze ligt op de intensive care, kan niet zelfstandig ademhalen, maar wil van haar tube af proberen te komen om uit het ziekenhuis weg te kunnen. Ze leeft in Bethesda, het kindertehuis, waar ik verleden jaar vrijwilligerswerk deed.

 

Een paar keer per week loop ik hard op de campus met een paar vrouwen van het MCH ziekenhuis. Daar was een project om af te vallen en deze jonge vrouwen trainden hard. Binnen een paar weken liepen ze ruim 6 km. Dat gebeurt op de campus, voor iedereen vrij om te gaan. Toen ik er voor het eerst kwam in de winter, liepen veel mensen rondjes te wandelen op de atletiekbaan. Dat was even wennen voor me. Het blijkt dat i.h.a. de mensen hier niet zo van sport houden, niet op de manier van de Nederlanders. Jongeren sporten wel op school, m.n. baseball en basketbal.

 

Vanavond eten we asperges, het is het eind van het seizoen. Een klein bosje, schoongemaakte witte kosten 2, 50 euro. Veel geld. Een van de patiënten gaf rijst in een bamboestaaf. Eten voor speciale gelegenheden bij Aborigines.

ooh, asperges

rijst in bamboe

 

Vanavond geef ik Engelse conversatieles aan twee broers. Aan de hand van artikelen uit een schooltijdschrift praten we, nadat ze de artikelen voorlezen en de moeilijke woorden behandelen. De uitspraak van de Taiwanezen is veel anders dan de Europeanen. Europeanen hebben natuurlijk ook hun eigen accenten. In Taiwan en China wordt Amerikaans geleerd. De uitspraak wordt ook wel Chinglish genoemd. Zou mijn uitspraak Hollish heten?

 

Thuisgekomen gauw aan de blog beginnen. Het is al gauw laat. Ik hoop dat ik vannacht beter zal slapen met de nieuwe medicijnen voor mijn neus. Ik heb toch weer last van een dichte neus met slapen; de peperbehandling van het Erasmusziekenhuis vlak voor ik vertrok levert bijna niets op. En Ling Chih regelde dat ik gisteravond bij een KNO-arts in de kliniek terecht kon.

 

 

 



4. De rit van Taitung naar Hualien

Vanaf Taitung rijden we de weg terug naar Hualien langs de kust, snelweg 11; het deel wat terecht East Coast National Scenic Area wordt genoemd.

 Ongeveer 10 km ten noorden van Taitung City ligt het slaperige stadje Dulan, in de Donghe Township. We bekijken hier de "Water Running Up", een wandelpad leidt ons langs een beekje dat omhoog lijkt te stromen.

Daar krijgt een mens honger van en we moeten de beroemdste gevulde broodjes (met rode bonenpasta of pindapasta) uit de omgeving van Taitung proeven. Achteraf vragen we ons af waarom ze zo beroemd zijn, we hebben wel eens lekkerder gevulde broodjes gegeten.

Weer verder rijdend naar het noorden, vraag ik welk eiland we zien in de verte. Het blijkt het schiereiland  te zijn bij de plaats Sansen. Er loopt een prachtige boogjesbrug heen, de Sansiantai Bridge. We besluiten hier rond te kijken en de brug naar het eiland te nemen.
De golven zijn hoog. Zeldzaam mooi. Het blijkt de invloed van de naderende tyfoon te zijn. We hebben geluk, wat een pracht. Wat een wind ook.

Pey Wen kleurt prachtig bij de achtergrond

De brug zelf mag er ook zijn! En wat een wind!



de spetters vliegen om mijn oren, wind van zee

zicht op het eiland

terug naar... het grote eiland Taiwan

Verder noordwaarts rijdend langs de prachtige kust, komen we uiteindelijk aan op de Kreeftskeerkring. Bij belangrijke gelegenheden hoort De Sprong.

Oftewel De SPRONG.

De rijst is geoogst. Dat wordt gevierd. Van de planten worden kunstwerken gemaakt. Dat daagt uit.

We rijden verder. Gelukkig is de beloofde visdelicatesse uitverkocht.
Wat rest is een laatste, dromerige blik op de oceaan.

3. Nationaal museum van de prehistorie, Taitung

Terwijl ik schrijf, hoor ik een zacht gegrom en trilt de grond onder me: een aardbeving. Gelukkig ben ik eraan gewend. Straks zal ik op de site kijken naar de kracht, de diepte en de afstand van het centrum van de beving tot Hualien.

In het Nationaal museum van de prehistorie in Taitung heb ik gezien wat de oorzaak hiervan is.
Taiwan ligt op 2 verschillende tektonische platen. Het midden en westelijke deel behoren tot de Euraziatische plaat en het Oosten behoort tot de Filippijnse zeeplaat.



Hualien ligt in het Oosten, op de rechtse, rode plaat

De oostkust beweegt met een snelheid van 6-13 cm per jaar ten opzichte van het midden van het land.

Een bord toont hoe de straat van Taiwan gedurende de IJstijd droog kwam te liggen, omdat het zeeniveau drastisch daalde. Zo ontstond een belangrijke migratieroute voor planten en dieren van Zuid China naar Taiwan.



migratieroute tijdens de ijstijd

In deze tijd waren er waarschijnlijk meer dan 35 gletsjers in het Hsueshan gebergte. Het is een prachtig gebied, waar je via de bekende Tarokokloof kunt komen. Tenzij de weg is afgesloten door aardbevingen of grondverschuivingen.

Een aardig beeld van de menselijke evolutie wordt weergegeven op onderstaand overzicht.

Over de geschiedenis van de oerbevolking in deze buurt, de Bainan is veel bekend, door een grote opgraving, waarbij veel aardewerk, maar ook stenen grafkisten werden opgedolven.

Bij de in- of uitgang staan borden, die ietwat andere informatie geven, dan die in Nederland.

Er is zoveel meer te zien, dat bewaren we voor een volgende keer.

2. Hoe Bunun kinderen Japan versloegen

Er waren geen baseball knuppels,  -handschoenen of ballen op de Hong Yeh (maple leaf)basisschool. De kleine, arme school waar kinderen van de Bunun stam heen gingen. Maar vanaf de eerste dag dat de meester het spel introduceerden, vonden ze het prachtig. Met houten takken als knuppel, stenen als bal en zonder handschoenen werd het spel met enthousiasme gespeeld.



 

met stokken en stenen...



 

... werd het spel gespeeld

 In 1964 won dit schoolteam het kampioenschap voor de eerste keer in Taitung, dat 60 km naar het zuid-oosten ligt. Het was in 1968 dat hetzelfde team het team van de beroemde wereldbekerhouders voor de kinderkampioenschappen uit Japan versloeg. Japan, dat Taiwan zo lang bezet had. De overwinning was groots: 7A tegen 0!
Alle Taiwanese zaten bij elkaar aan de televisie gekluisterd, die nacht. Mijn reisgenote herinnert het zich levendig.

We bezoeken de  school, die gedeeltelijk ingericht is als museum. Erg onder de indruk ben ik. Wat een overwinning door een team van een stam, die gewoon deed waar ze goed in waren en in geloofden. Een voorbeeld voor de natie.

Buiten zijn jongetjes aan het oefenen. Als twee ervan mij ontdekken, rennen ze naar buiten om te zeggen dat er een buitenlander is en wie haar wil zien moet komen kijken.
"what is your name?" vraagt de durfal. Ik noem mijn naam en vraag de zijne. "Micheal Jackson" antwoord hij. En onmiddellijk heten ze allemaal zo. Ze beginnen te moonwalken en dansen, fantastisch. Voor de video worden nog meer trucs uit de kast gehaald.

Als we vertrekken, wordt de training weer gewoon vervolgd.


huidige generatie

 

 



training



1. De reis naar Taiwan

Een koffer met maximaal 20 kg inhoud. Handbagage van max. 10 kg. Een schoudertasje.
Wat kan er dan meer mee dan kleding, wat boeken, de laptop, iPad, iPhone en toiletspullen?
Het is prima, ik kom in een ingericht huis en  ben blij dat ik van de meeste bezittingen af ben.
Een vriendin en twee vrienden brengen me naar Schiphol. Een broer en een andere vriendin komen daar nog afscheid nemen. We krijgen wat extra tijd voor elkaar, omdat het vliegtuig wat vertraging heeft. Het tijdsverschil lost zich vast op bij de overstap in Seoul.

comité van uitgeleide

Nog even wat kado's kopen ( valt buiten de 20 kg!) en aan boord, voor het eerst bij Korean Air. Het is 18:40 uur als we vertrekken, de avond gaat vallen. Zicht is er nog bij het opstijgen, maar al gauw maken de wolken de scheiding tussen ons luchtruim en het aardse gekrioel. We vliegen naar het oosten, tegen de zon in, heel snel wordt het donker.
Ik voel me ineens verdrietig. Moe na alle drukte, eigenlijk zijn de laatste jaren zo intensief geweest.
Na een poosje verandert mijn gevoel, ik voel me sterk. Waar ik ook ben, ik ben er gelukkig zelf. Ik voel me wereldburger.
De crew komt met een blikje water en wat gezoete pinda's. Die verhelpen het lege gevoel na het wachten. Zeer aardige stewardessen en steward. Ook krijgen we witte slofjes, werkelijk een uitvinding voor je voeten, die heel wat te lijden hebben tijdens zo'n reis.
De Aziatisch, vegetarische maaltijd is heerlijk, ik ben gelukkig weer onderweg naar het continent van het heerlijke voedsel en het eten met stokjes. Het lijkt wel of met stokjes alles  beter smaakt. Een laatste biertje en een glaasje rode wijn. In Taiwan drink ik nauwelijks alcohol, zoals de meeste Taiwanezen.
Na het eten wordt het rustig in het vliegtuig. Ik probeer te slapen, rust in ieder geval uit. Alleen, die stoelen..., ik heb vaak last van mijn nek in het vliegtuig. En mijn lengte zit ook niet mee. Niet zeuren, hangen, geef je over aan de rust.
Als ik  weer eens weggedommeld ben met mijn oogmaskertje voor (ideaal, ha, ha, ik slaap lastig met licht), merk ik dat het ineens licht wordt. Het licht gaat aan, wakker worden, het is ochtend, om 2 uur Nederlandse tijd. Buiten is het verblindend licht. Kaal landschap, bruin met wat witte vlekken: water of zout? Het lijkt wat op Patagonië, tijdens de vlucht naar El Calafate. Hier en daar een dorp of rechte lijnen. Dit zal China zijn, ergens in China.
Er volgt een heerlijk rijst-ontbijt. Ik eet het liefst 3x warm op een dag.
Ergens na de middag komen we aan op Seoul, het nummer 1 vliegveld van de wereld. Dezelfde winkels met dure merken als op alle grotere luchthavens, mooi ingericht. Maar dat is niet mijn behoefte.
Ik loop naar boven, eerst natuurlijk door de douane, geen problemen, en daar heerst rust. Ruim, licht, met een zachte, ontspannende achtergrond muziek. Ik zak neer op een zachte bank en ontdek dat overal free-wifi is, fijn. Krijg een melding dat er waarschijnlijk een aanval op mijn gmail wordt gedaan vanuit Seoul, maar ben te duf om dit goed af te kunnen handelen.
Als ik verder loop, zie ik de gratis douches, massagestoelen en heerlijke ligbedden. Ik vlij me neer en slaap, mijn spullen aan me vast gebonden. Wat een luxe: liggen.


liggen!

De tussenstop duurt niet al te lang. Op weg naar de gate. Alles is duidelijk aangegeven.
Een korte vlucht naar Taipei. De maan schijnt boven de wolken; ik zit links schuin voor de vleugel en de zon weerkaats de vleugeltip op de glanzende vleugel. Pracht.


De maan, terwijl de zon de vleugeltip weerkaatst.

Op Taipei hoef ik nu niet lang op mijn bagage te wachten. Ik wil wat geld trekken, maar krijg dat pas voor elkaar na hulp van een aardige man van de touristenbalie, pfff, dit overkwam me nog niet eerder. Ik heb altijd eenvoudig kunnen pinnen.
Met de shuttlebus en de High speed railway (lux en netjes) naar het treinstation in Taipei. Dat ontzettend onoverzichtelijke station, waar ik vaak zoek raak. Ook nu heeft Ling Chih moeite mij te vinden. Ze heeft nog wat zaken af te handelen. En tot slot nemen we de late trein naar Hualien, wel een kaartje, geen gereserveerde zitplaats.
Gelukkig zijn er al snel lege plekken, zodat we onze vermoeide benen rust kunnen geven.
Het laatste stuk met de taxi naar huis. Om 2 uur in de ochtend zijn we thuis. Daar ontvangen de katten ons met luid gemiauw.